spotkanie grupy „Narracja wizualna folkloru słowiańskiego” 29.04.na platformie ZOOM o 11.00
Pismo_Folkowe_Damian_Gocol_29_IV_2022.pptx
„Pismo Folkowe” jest czasopismem wydawanym od 1996 roku przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Stowarzyszenie Animatorów Ruchu Folkowego. Zajmuje się tematyką muzyki folkowej i współczesnych interpretacji kultury ludowej w ujęciu popularnonaukowym. Redakcja łączy środowisko naukowe z ruchem artystycznym i autentycznymi twórcami ludowymi. Przez 25 lat ukazało się 156 numerów periodyku, co daje około 3,5 tysiąca różnego typu tekstów (recenzowane artykuły naukowe, teksty popularnonaukowe, wywiady, zapisy tekstów ustnych, recenzje, relacje i inne). Obecnie archiwalne artykuły udostępniane są w formie open source na stronie WWW https://pismofolkowe.pl/ .
W moim wystąpieniu chciałbym skupić się na wybranej tematyce, jaką jest narracja wizualna kultury ludowej. Omówię najważniejsze teksty z nią związane, które ukazały się na łamach magazynu w ostatnim ćwierćwieczu. W tym celu redakcja sporządziła do Państwa dyspozycji bibliografię w ujęciu tematycznym, uwzględniającym różne aspekty narracji wizualnej.
Pierwszym z nich jest ludowe imaginarium słowiańskie. Mieszczą się tu teksty omawiające najważniejsze postacie, wyobrażenia i mity zakorzenione w kulturze ludowej. Odnoszą się więc one rekonstrukcji ludowego obrazu świata. Najczęściej podejmowanymi przez autorów tematami są w tym ujęciu hagiografia ludowa, demonologia ludowe, wyobrażenia o otoczeniu człowieka (przestrzeni, przyrodzie, astronomii) oraz o ludowym instrumentarium i jego funkcjach kulturowych. Ponadto na łamach pisma omawiane są teksty ludowe, np. opowieści wierzeniowe, legendy, kolędy. Poza tym podejmowana jest tematyka współczesnego wykorzystania tego ludowego imaginarium, np. w literaturze.
Drugim wyróżnionym przeze mnie aspektem narracji wizualnej jest ludowa twórczość wizualna i związana z nią symbolika. Tu mieszczą się tematy związane z warsztatem twórczym i rzemiosłem ludowym (np. tkactwo, koronkarstwo, snycerstwo, rzeźba, plecionkarstwo, sitarstwo, budownictwo), plastyką, wzornictwem i systemami symbolicznymi (pisanki, pieczywo rytualne, ozdoby), sztuką ludową i naiwną (np. rzeźba, malarstwo), strojem ludowym (głównie polskim i serbołużyckim), formami prezentacji sztuki (muzea, archiwa, galerie, skanseny), modą i kreacją artystyczną, etnodesignem i projektowaniem oraz współczesną twórczością artystyczną inspirowaną ludowością. Na łamach pisma ukazał się także szereg artykułów teoretycznych dotyczących rozróżnień między różnymi formami folkloru i jego współczesnych rekontekstualizacji (folkloryzm, folk itp.).
Trzeci z wyróżnionych przeze mnie aspektów narracji wizualnej dotyczy działań performatywnych. Mieszczą się tu tematy związane z tańcem (ludowym, ale też współczesnymi „domami tańca”), wykorzystaniem przestrzeni (np. land art), rytuałem i obrzędem (np. kolędowanie, ślub, pogrzeb, liturgia), ruchem festiwalowym oraz teatrem i inscenizacją.
Damian Gocół – doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo, zastępca redaktor naczelnej „Pisma Folkowego”, redaktor wydawniczy. Autor kilkudziesięciu artykułów i redaktor naukowy ośmiu monografii zbiorowych, współredaktor dwóch serii wydawniczych poświęconych kulturze ludowej i jej współczesnym interpretacjom (Gawędy o kulturach i EtnoBiblioteka – wspólnie z Joanną Szadurą). Specjalizuje się w tematyce historii mówionej, pamięcioznawstwa lingwistycznego, kultury tradycyjnej. Współorganizator Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”, organizator kilku cyklów konferencji, seminariów i warsztatów naukowych. Współpracował lub współpracuje m.in. z Akademickim Centrum Kultury i Mediów UMCS Chatka Żaka, Wydawnictwem UMCS, Radiem Lublin, Gminą Mielnik, Gminą Łomazy, Ośrodkiem „Brama Grodzka – Teatr NN”. Członek Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i International Organization of Folk Arts.
Damian Gocół (Lublin):
The subject of the visual narrative of Slavic folklore in the "Pismo Folkowe" [Folk Magazine] for 25 years
"Pismo Folkowe" is a periodic published since 1996 by the Marie Curie-Skłodowska University in Lublin and the Folk Movement Animators Association. It deals with the subject of folk music and contemporary interpretations of folk culture in terms of popular science. The editorial office connects the scientific community with the artistic movement and authentic folk artists. For 25 years, 156 issues of the periodic have been published, which gives about 3.5 thousand different types of texts (peer-reviewed scientific articles, popular science texts, interviews, oral texts, reviews, reports, and others). Currently, archival articles are available in open-source form on the website https://pismofolkowe.pl/ .
In my speech, I would like to focus on a selected topic, which is the visual narrative of folk culture. I will discuss the most important texts related to it, which appeared in the magazine in the last 25 years. For this purpose, the editorial office has prepared a bibliography at your disposal in terms of topics, considering various aspects of the visual narrative.
The first aspect is the Slavic folk imaginary. It includes texts that discuss the most important characters, ideas and myths rooted in folk culture. They relate to the reconstruction of the folk worldview. The topics most frequently undertaken by the authors in this approach are folk hagiography, folk demonology, ideas about human surroundings (space, nature, astronomy) and about folk instruments and its cultural functions. In addition, the journal discusses folk texts, such as believe stories, legends, and Christmas carols. In addition, the topic of the contemporary use of this folk imaginary, e.g. in literature, is discussed.
The second aspect of visual narrative that I highlight is folk visual creativity and the associated symbolism. There are topics related to the creative workshop and folk crafts (e.g. weaving, lace, woodcarving, sculpture, plaiting, sieve making, construction), art, design and symbolic systems (Easter eggs, ritual bread, decorations), folk and naive art (e.g. sculpture, painting), folk costumes (mainly Polish and Sorbian-Lusatian), forms of art presentation (museums, archives, galleries, open-air museums), fashion and artistic creation, ethnodesign and design as well as contemporary artistic creativity inspired by folklore. The journal also published several theoretical articles on the distinctions between various forms of folklore and its contemporary recontextualizations (folklore, folk, etc.).
The third aspect of visual narrative that I have highlighted concerns performative actions. It includes topics related to dance (folk, but also contemporary "dance houses"), the use of space (e.g. land art), ritual and ceremony (e.g. caroling, wedding, funeral, liturgy), festival movement, theater and staging.
Тема ликовног приповедања словенског фолклора у часопису 'Pismo Folkowy' ових 25 година
Учесници и присутни
- Damian Gocół / Дамјан Гоцул — Лублин, Пољска
- Dejan Ajdačić / Дејан Ајдачић — Гдањск, Пољска / Београд, Србија
- Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska / Станислава Њебжеговска-Бартмињска — Лублин, Пољска
- Oksana Mikitineko / Оксана Микитенко — Кијев, Украјина
- Larysa Vakhnina / Лариса Вахнина — Кијев, Украјина
- Iryna Horban / Ирина Хорбан — Лавов, Украјина
- Katya Mihaylova / Катя Михайлова / Катја Михајлова — Софија, Бугарска
- Mirjam Mencej / Мирјам Менцеј — Љубљана, Словенија
- Myrosllava Karatsuba / Мирослава Карацуба, — Кијев, Украјина
- Zoran Stefanović / Зоран Стефановић — Београд, Србија